Rusya’nın gemi baskınına alt perdeden yanıt veren Ankara’nın tavrı sorgulanırken Karadeniz’de koridor için yeni rota oluşturuldu. Araştırmacı Semih İdiz’e göre Ankara, Moskova ile kriz yaşamak istemiyor.
Rusya’nın Tahıl Antlaşması’ndan çekilmesinin ardından Karadeniz’deki tahıl sevkiyatına alternatif rota oluşturulurken Karadeniz’de sular ısınıyor. Rus askerlerinin geçen günlerde ‘Şükrü Okan’ isimli kuru yük gemisine yaptığı baskına Ankara’dan günler sonra düşük perdeden gelen dikkat çekti. Odessa’dan yola çıkan ilk ticaret gemisi ise dün İstanbul Boğazı’ndan geçti.
Ukrayna’nın İzmail limanına giden gemiye yapılan baskına ilişkin videoların medyaya dağıtılmasından iki gün sonra verilen yanıtta Kremlin’in “uyarıldığı” belirtildi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu iktidarın sessizliğini eleştirmiş, “Saray rejimi neden sessiz” ifadelerini kullanmıştı.
ERDOĞAN SINANIYOR MU?
Batı ittifakı baskının olası bir krize yol açması için ellerini ovuştururken Reuters haber ajansı, Türkiye-Rusya ilişkilerini ele aldığı analizde baskının riskleri artırdığı yorumunu yaptı. Analizde Rusya’nın Erdoğan’ın kararlılığını sınadığına dikkat çekildi.
Gelişmeleri değerlendiren dış politika uzmanı Semih İdiz, ‘‘Burada Türkiye’ dikkatli davranmaya çalışıyor çünkü Ankara, Moskova ile olan diplomatik ilişkilerine önem veriyor. Batı’da yalnız kalan Ankara, başka bir ülke söz konusu olsa sert bir yanıt verecekken burada çalkantı yaratmak istemediği için uyarmakla yetindi’’ dedi.
Baskın haberinin Rus kaynaklardan öğrenildiğini hatırlatan İdiz, ‘‘Ankara’nın buradaki zihniyetini anlamak güç. Rusya bunu açıklamasa Türk basını baskını öğrenmeyecek miydi? Bu da Ankara için Rusya ile hâlâ devam eden ilişkilerin önemini gösteriyor’’ ifadelerini kullandı.
BÜYÜ BOZULDU
Litvanya’daki NATO zirvesini hatırlatan İdiz, ‘‘Türkiye’nin İsveç’in NATO’ya girmesine onay vermesi ve Ukraynalı komutanların serbest bırakılmasının ardından Rusya-Türkiye ilişkilerinin eski sihrini kaybettiği aleni olarak görünüyor’’ diye konuştu. İdiz, ‘‘Şimdi Ankara’nın Putin ile görüşme talebi var ancak burada Rusya’nın ketum davrandığını görüyoruz. Ankara’yı sınıyor gibi, NATO zirvesinden bu yana eski sıcaklık yok’’ diye konuştu.
RUSYA MESAJ VERİYOR
‘‘Rusya Erdoğan’ın kararlığını sınadı’’ yorumunu değerlendiren İdiz, ‘‘Tahıl Koridoru Anlaşması çöktükten sonra Türkiye’nin Moskova nezdinde bazı şeylere varamayacağı mesajı veriliyor olabilir. Tahıl anlaşması yok istediğinizi yapamazsınız dercesine’’ dedi.
İdiz şunları aktardı: ‘‘Batı’da, ‘Türkiye iki tarafa oynamaya çalışıyor’ yorumları var. Türkiye’nin tarafsızlık görünümünü ayakta tutmasının sebebi Rusya’nın ilişkileri bozmak istememesi. Ankara ihtiyatlı ve dikkatli davranıyor ancak Ruslar Türkiye’nin tarafsızlığını yorumluyordur. Unutmamak gerekir ki Türkiye NATO zirvesinde Rusya’yı tehdit olarak gösteren belgeyi imzaladı.’’
ABD YENİ ROTA ARAYIŞINDA
Wall Street Journal’ın (WSJ) haberine göre, Moskova’nın anlaşmaya geri dönmeme ihtimaline karşı alternatif rota görüşmelerinin yapıldığı aktarıldı. Haberde ABD’nin Türkiye, Ukrayna ve bölgedeki diğer müttefiklerle görüşme yaptığına dikkat çekilirken yeni alternatif rota Tuna Nehri olarak gösterildi. Yeni rotaya göre Ukrayna, tahılı Romanya limanlarına taşıyacak ve buradan dünyaya dağıtılacak. ABD’li yetkililer WSJ’ye, Ukrayna limanlarına gidip gelen gemileri korumak için askeri seçeneklerin de değerlendirildiğini söyledi.
