Haziran ayı boyunca dolardaki büyük yükselişe rağmen dövizde alıcı pozisyonda olan TCMB, son 30 iş gününde 8.6 milyar dolar satarken, dolar adeta 27 liraya demir attı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı koltuğuna üç ay önce oturarak ekonominin dümenine geçen Mehmet Şimşek’in, Merkez Bankası’nın (TCMB) seviye hedefi gözeterek dövize müdahale etmediğine yönelik sözleri tepki ile karşılandı. Şimşek önceki gün “Merkez Bankası’nın seviye hedefi gözeterek rezerv satışı ile kura müdahale ettiği iddiası gerçeği yansıtmamaktadır” ifadelerini kullandı. Şimşek’in göreve geldiği haziran ayı itibarıyla temmuz ortasına kadar TL’de yüzde 20.77 oranında değer kaybı yaşanmış, dolar 20 lira seviyelerden 26 liraya kadar yükselmişti.
KESİNTİSİZ SATIŞA GEÇTİ
Dövize müdahalenin azalması bu dönemde TCMB’nin rezervlerindeki iyileşmeye de önemli bir katkı sağlamıştı. Ekonomistler ise TCMB’nin döviz satışlarına devam etmekle birlikte dövizde nette alıcı pozisyonunda olduğuna dikkat çekmişti. TCMB’nin analitik bilançosundan yapılan hesaplamalara göre 1 Haziran-14 Temmuz tarihlerini kapsayan 29 iş gününde nette 17 milyar 978 milyon dolar alım yaptığı gözleniyor. Ancak, doların nispeten 27 TL seviyesinde stabil seyrettiği son 1.5 ayda ise TCMB’nin net döviz pozisyonu da bozulmaya başladı. TCMB’nin döviz pozisyonundaki günlük değişim özelikle ağustos ayı boyunca para piyasalarında yoğun satıcı pozisyonda olduğunu gösteriyor. Verilere göre, 15 Temmuz – 29 Ağustos tarihleri arasındaki 30 iş gününde TCMB net 8 milyar 612 milyon dolarlık döviz sattı. Söz konusu zaman diliminde TL’nin değer kaybı ise sadece yüzde 2.7 ile sınırlı kaldı. Haziran ayı boyunca dolardaki büyük yükselişe rağmen dövizde alıcı pozisyonda olan TCMB’nin son 1.5 ayda doları 27 liralık eşikte tutmak için çaba içinde olması ise Şimşek’in TCMB’nin kurda seviye belirlemek için satış yapmadığına yönelik sözlerini doğrulamıyor. Aksine, TCMB’nin 27 liralık eşiğini korumak için milyarlarca dolarlık müdahalede bulunduğunu gösteriyor.
‘Görünen köy kılavuz istemez şeffaf olun’
Net rezervi 58 milyar dolar olan ve swaplarla bilançosunu dengelemeye çalışan ve şeffaflık mesajı veren ekonomi yönetiminin hâlâ döviz kontrol etme çabası ise piyasalarda şaşkınlık yaratıyor. Ekonomist Uğur Gürses sosyal medya (X) mesajında Bakan Şİmşek’in sözlerine dikkat çekerek, “Görünen köy kılavuz istemez. Otoriteler kamuoyunu ikna etmek istiyorsa veri şeffaflığını sağlar ve böylece herkes bilgiye ulaşır, ikna olur. KKM verilerini şeffaf biçimde açıklarsınız; Merkez Bankası’nın ne için TL yarattığı, ne kadar KKM için döviz sattığı anlaşılır.
